Lang Thế Ninh – Họa gia hoàng tộc người Ý.

Tháng mười 18, 2024

Lang Thế Ninh (1688 – 1766) tên thật là Giuseppe Castiglione, xuất thân là một tu sĩ người Ý. Năm 27 tuổi ông đặt chân đến Trung Hoa, rồi từ đó dần trở thành hoạ gia được ưu ái trong hoàng tộc Thanh triều suốt hơn một nửa thế kỷ.

Tiểu sử Lang Thế Ninh

Ông sinh ngày 17/9/1688 ở trung tâm quận San Marcellino, thành phố Milan nước Ý. Thuở nhỏ, ông theo học hội hoạ theo trường phái Baroque với hoạ sĩ Carlo Cornara. Ông cũng yêu thích và chịu ảnh hưởng sâu sắc từ tranh của hoạ sĩ nổi tiếng Andrea Pozzo, thành viên Giáo hội Thiên Chúa Giê-su ở Trento.

– Năm 1707, Castiglione 19 tuổi chính thức gia nhập Giáo hội Thiên Chúa giáo. Ông cùng giáo hội chu du đến thành phố Genoa để trau dồi thêm kỹ năng. Tại đây, ông được mời thực hiện một số tranh tường nhà thờ.

– Năm 1714, ông cùng một số tín hữu chu du đến Bồ Đào Nha (thành phố Lisboa và Coimbra), rồi đến thuộc địa của nước này lúc bấy giờ là Ma Cao. Trên đường đi, ông thực hiện nhiều tranh tường lớn nhỏ khác nhau tại các nhà thờ Thiên Chúa. Ở Ma Cao, ông bắt đầu học tiếng Trung và lấy danh xưng tiếng Trung là Lang Thế Ninh (郎世寧).

– Năm 1715, Hoàng đế Khang Hy nghe danh mời ông về Bắc Kinh, rồi giữ ông lại làm hoạ sư cung đình. Từ đó mỗi ngày ông vẽ tranh đều đặn, tuy nhiên các bức tranh giai đoạn này không còn lưu giữ nhiều. Đây cũng là thời gian ông học thêm cả tiếng Hán và tiếng Mãn.

Sang thời vua Ung Chính, tranh của Lang Thế Ninh càng được trọng dụng vì tính sinh động thực tế. Ông được mời tham gia thiết kế Minh Viên Lâu (cung điện mùa hè). Năm 1728, ông hoàn thành tác phẩm được liệt vào Thập Đại danh hoạ Trung Hoa, bức “Bách Tuấn Đồ” vẽ 100 con ngựa.

Dưới triều vua Càn Long, Lang Thế Ninh được đặc biệt ưu ái. Ông được tháp tùng hoàng đế trong các dịp ngao du và ban giao quan trọng. Ông được giao trách nhiệm tạo ra nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật và lịch sử to lớn như bộ tranh quà tặng Mông Cổ, bộ chân dung Càn Long và các vị phi tần. Ông cũng truyền dạy các hoạ sĩ Trung Quốc kỹ thuật hội hoạ châu Âu.

– Năm 1758, hoàng đế chỉ dụ tổ chức sinh nhật 70 tuổi cho Lang Thế Ninh.

– Năm 1766, ông qua đời ở Bắc Kinh, thọ 78 tuổi.

Hoàng đế Càn Long truy phong hàm Thị Lang và được chôn cất trong nghĩa trang dành cho các giáo sĩ ở Bắc Kinh.

Sự nghiệp của Lang Thế Ninh

Ông không chỉ để lại một số lượng lớn tranh quý cho các thế hệ sau, mà còn góp phần vào việc giao lưu văn hóa giữa Trung Quốc và phương Tây ở một mức độ nhất định. Những bức tranh cung điện của ông là sự kết hợp giữa nghệ thuật hội họa Trung Quốc và phương Tây. Chúng không chỉ thể hiện đặc điểm chân thực, không gian ba chiều, đường nét và cấu trúc của tranh phương Tây mà còn thể hiện sự sống động và quyến rũ của tranh truyền thống Trung Quốc. Trong nhiều thập kỷ tìm tòi, ông kết hợp giữa kỹ thuật hội họa Trung Quốc và phương Tây tạo nên một phong cách hội họa độc đáo. Mặc dù sở hữu giá trị nghệ thuật nhất định, nhưng tranh của ông chú trọng đến kỹ thuật hơn là tìm tòi nghệ thuật, vì vậy chúng không được coi là những tác phẩm vĩ đại ở Trung Quốc hay phương Tây.

Ngoài ra, ông còn tham gia vào quá trình quy hoạch và thiết kế “Cung Điện Mùa Hè Cũ”. Kiến trúc, môi trường và phong cách của công trình được áp dụng phong cách Baroque – nghệ thuật phương Tây, và các chi tiết trang trí mang nét nghệ thuật của phương Đông Trung Quốc. Ông đã giới thiệu phương pháp vẽ tranh hiện thực bằng ánh sáng và bóng, đi tiên phong trong thời kỳ Phục Hưng phương Tây và chuyển sang vẽ tranh trên giấy tráng với bột màu keo – tức là phương pháp vẽ tranh bằng màu keo ngày nay. Ông đã từng kiến nghị Hoàng đế Khang Hy mở trường dạy vẽ để học cách vẽ theo nguyên tắc của quan điểm phương Tây nhưng không được chấp nhận.

Xem thêm thông tin của “Cung Điện Mùa Hè Cũ” hay “Vườn Viên Minh” tại đây!

Phong cách hội hoạ

Phong cách hội hoạ của Lang Thế Ninh nhấn mạnh vào màu sắc, góc nhìn và hướng đi của ánh sáng trong hội hoạ Phục Hưng nước Ý. Ông đồng thời cũng nghiên cứu hội hoạ cổ điển Trung Quốc và chỉ ra phong cách riêng kết hợp kỹ thuật Đông – Tây.

Trong sự nghiệp họa sĩ ở triều đại nhà Thanh của Lang Thế Ninh (Giuseppe Castiglione), ông đã tạo ra các tác phẩm về nhiều chủ đề khác nhau, bao gồm tranh tư liệu, chân dung và tĩnh vật với hoa và chim. Ông cũng đưa quan điểm và giải phẫu của hội họa phương Tây kết hợp với mỹ học truyền thống Trung Quốc. Điều này đã tạo ra một phong cách mới dung hợp giữa tranh Trung Quốc và phương Tây.

Các chất liệu vẽ ở châu Âu có cách để thay đổi và sửa chữa. Tuy nhiên, vẽ trên lụa không thể thay đổi nếu như đã đặt bút vẽ, cần sự tập trung chính xác và chắc chắn cao. Đóng góp chính của Castiglione trong cuộc đời ông là đã mạnh dạn khai phá những con đường mới được sử dụng trong hội họa phương Tây, hợp nhất phương pháp vẽ tranh. Từ đó ông tạo ra một phương pháp vẽ mới chưa từng có và phong cách mới, có thể gọi là hội họa theo phong cách mới của Castiglione.

Cẩm Xuân Đồ

Xem Tranh

Thiểm Tinh Lang

Xem Tranh

Ngọ Thụy Đồ

Xem Tranh

Khai Thái Đồ

Xem Tranh

Hoằng Lịch Quán Hạ Mô Cầm Đồ

Xem Tranh

Previous slide

Next slide

Lang Thế Ninh đã trải qua qua ba triều đại hoàng đế nhà Thanh là: Khang Hy, Ung Chính và Càn Long. Ông mô tả chính xác là thời kỳ thường xuyên xảy ra chiến tranh và sự cố ngoại giao với các dân tộc thiểu số lân cận trong thời kỳ hoàng kim. Ông ấy ghi lại những sự kiện này bằng bút lông, đồng thời cố định dung mạo của hoàng đế, thê thiếp và thậm chí nhiều anh hùng lúc bấy giờ, giá trị không thể thay thế.

So sánh với các bức tranh châu Âu cùng thời kỳ, nhận thấy từ Rembrandt đến Vermeer, chúng đều nhấn mạnh vào sự tương phản mạnh của ánh sáng và bóng tối, nhưng ở Castiglione, chúng đều có hiệu ứng phẳng. Chỉ có một lý do, hoàng đế của Trung Quốc không thích bóng mặt. Để đáp ứng sở thích của hoàng đế, ông đã cố tình giảm ánh sáng bên và sử dụng góc nhìn tiêu điểm của phương Tây để vẽ các đặc điểm khuôn mặt của nhân vật. Không chỉ thế, ông còn làm loãng độ tương phản giữa sáng và tối, và chỉ sử dụng màu sắc để pha trộn, để hiển thị rõ ràng đặc điểm khuôn mặt.

Castiglione sẽ tiếp thu thói quen thẩm mỹ truyền thống của Trung Quốc. Đây là mặt thông minh của ông và là một trong những lý do tại sao Castiglione có thể được Hoàng đế Càn Long đánh giá cao so với các họa sĩ Trung Quốc. Trong “Văn khố của Nội vụ Cung Thanh”, có ghi chép về việc Hoàng đế Càn Long ra lệnh cho người tạo tranh sơn dầu. Nhiều đơn đặt hàng là do Castiglione thực hiện. Ông đã tạo ra một số lượng lớn các bức tranh chân dung, lịch sử và tĩnh vật, và nhận được nhiều tác phẩm điêu khắc và kiến trúc. Kỹ thuật mà ông sử dụng để vẽ chân dung hoàng đế và các phi tần không chỉ là sáng tạo của ông, mà còn là sự thỏa hiệp mà ông thực hiện để thích ứng với xã hội Trung Quốc bấy giờ.

Nếu chỉ nhìn Castiglione và các tác phẩm của ông từ góc độ lịch sử nghệ thuật hoặc tính nghệ thuật của các tác phẩm của anh ấy, thì có vẻ hơi hạn hẹp, và thậm chí bỏ qua ý nghĩa quan trọng hơn:

Trong thời đại không có hình ảnh, Lang Thế Ninh – Giuseppe Castiglione đã sử dụng bút lông để ghi lại thời nhà Thanh, một dạng tư liệu lịch sử quý giá.

Xem tranh Lang Thế Ninh: Tại đây.